Z inicjatywy króla
Zamek powstał w XIV wieku z inicjatywy króla Kazimierza Wielkiego. Składał się z prostokątnego dziedzińca, otoczonego murem obronnym wykonanym z cegły. W jego południowo-zachodnim narożniku znajdowała się wieża obronna. We wschodniej części muru usytuowany był wysoki budynek administracyjno-reprezentacyjny zwany „Domem Starym”. W obrębie dziedzińca znajdowały się budynki gospodarcze oraz mieszkalne. Zamek był siedzibą starosty sprawującego władzę nad grodem i okolicą.
W latach 1563-64 starosta łęczycki Jan Lutomierski odnowił Dom Stary, wieżę i mury obronne oraz wymurował od strony zachodniej budynek zwany „Domem Nowym”. W czasie potopu szwedzkiego wschodnia strona zamku została zniszczona.
U schyłku XVIII wieku Prusacy włączyli go do bastionowego systemu fortyfikacji miasta Łęczycy i wybili w murze drogę działową, niszcząc pozostałości „Domu Starego”. Pozostała jedynie jego część znajdująca się na wprost bramy zwana „Prochownią”. W XIX wieku zamek popada w ruinę, częściowo zabezpieczoną przed rokiem 1939 staraniem Komitetu Obywatelskiego.
Po II wojnie światowej zamek stał się siedzibą muzeum i obecnie stopniowo doprowadzany jest do dawnej świetności.
Wystawy stałe (tematyczne) na zamku:
- działy: artystyczny i historyczny,
- z tradycji ludowych regionu łęczyckiego (dział etnograficzny),
- dział archeologiczny,
- diabeł Boruta we współczesnych rzeźbach i legendach (wystawa została wsparta finansowo przez Fundację Współpracy Polsko – Niemieckiej ze środków Republiki Federalnej Niemiec).
Unikatowy fragment panoramy
W jednej z komnat zamkowych jest obraz Jana Styki „Woły w zaprzęgu”, który jest fragmentem Panoramy siedmiogrodzkiej. Dzieło o monumentalnych rozmiarach 15x120 metrów wykonał w ciągu pięciu miesięcy zespół malarzy złożony z Polaków, Węgrów i Niemca - pod kierunkiem Jana Styki, współautora Panoramy racławickiej. Tematem obrazu była bitwa, zakończona zdobyciem miasta Sybin (stolicy Siedmiogrodu).
Panoramę wykonano we Lwowie, gdzie zaprezentowano ją po raz pierwszy we wrześniu 1897 roku. Od marca 1898 roku obraz wystawiony był w Budapeszcie. W roku 1907 przewieziony został do Warszawy. W późniejszych latach panorama, z nieustalonych przyczyn, została podzielona na fragmenty, które sprzedano jako samodzielne kompozycje figuralne.
Jedna z takich kompozycji znajduje się właśnie w Łęczycy.
Król Kazimierz Wielki do Boruty: Po mojej śmierci będziesz tu panem!
Król Kazimierz Wielki wybrał się raz do Łęczycy. A że drogi były wtedy całkiem inne niż dzisiejsze, tuż pod miastem kareta królewska zaprzężona w cztery wspaniałe konie, zapadła się w błoto aż po same osie. Tereny podłęczyckie są podmokłe i bagienne, więc o tego typu zdarzenie wcale nie było trudno.
Mimo podejmowanych prób, dworzanie nie mogli sobie dać rady z wyciągnięciem karety. Zaczęto szukać kogoś do pomocy.
A mieszkał pod Łęczycą bardzo silny mężczyzna, który nazywał się Boruta. Posłano po niego. Boruta przewiązał się grubym sznurem, zaprzągł się do karety, mocno natężył i sam karetę wraz z końmi z błota wyciągnął. Wdzięczny król wziął Borutę do swego powozu, zawiózł na zamek i tam powiedział:
- Boruto, po mojej śmierci będziesz tu panem!
Ludzie zaś, którzy nie mogli się nadziwić ogromnej sile Boruty, uważali, że musi on być w spółce z siłami nieczystymi.
Od tego więc czasu zaczęli nazywać go nazywać diabłem Borutą.
W pobliżu warto zobaczyć:
- Łęczycką Zagrodę Chłopską – skansen w Kwiatkówku
- Geometryczny środek Polski we wsi, która była kiedyś miastem. Piątek (woj. łódzkie, powiat łęczycki)
Przeczytaj także:
