Pałac biskupów kujawskich w Wolborzu (obecnie siedziba Zespołu Szkół RCKU) to najcenniejszy zabytek w gminie. Usytuowany jest w południowo – wschodniej części miasta na szczycie niewielkiego wzniesienia, tzw. „Biskupiej Górce”. Pałac otacza rozległy park, który ze wzniesienia opada w dół i kończy się stawem.
Trzeba przyznać, że tak ukształtowany teren robi niesamowite wrażenie, tutaj można poczuć ogromną, wspaniałą przestrzeń.
Dopóki nie zrobiono z "Gierkówki" drogi ekspresowej, pałac wraz z parkiem był dobrze widoczny z dogi - nie było ekranów akustycznych, które skutecznie go zasłoniły. W 1964 roku obiekt odwiedził Robert Kennedy, senator i brat prezydenta Stanów Zjednoczonych. Jak powiedziano mi w Wydziale Promocji UM w Wolborzu, wizyta senatora nie była tutaj wcześniej planowana. Przejeżdżając koło pałacu, Kennediemu tak się on spodobał, że zapragnął go zobaczyć.
Z kart historii
Pałac zbudowany został w latach 1768-73 przez biskupa Antoniego Ostrowskiego wg projektu wybitnego architekta włoskiego Franciszka Placidiego z przeznaczeniem na letnią rezydencję biskupów kujawskich. Należy do najświetniejszych rezydencji magnackich w Polsce z okresu późnego baroku. Zespół składa się z pałacu, dwóch oficyn, pomieszczeń gospodarczych, kordegardy, a także dziedzińca paradnego i parku pałacowego. Od południowego zachodu zespół zamknięto falistym ogrodzeniem z żelazną bramą.
W centrum tego kompleksu znajduje się piętrowy pałac, zbudowany na planie prostokąta z trzema ryzalitami o zaokrąglonych narożnikach w fasadzie frontowej. Na środkowym, trójkątnym szczycie umieszczony jest kartusz rokokowy z 1773 roku.
Wolborski pałac był siedzibą biskupów kujawskich do 1818 roku. Następnie przejęła go Komisja Rządowa Wojny Królestwa Polskiego, lokując tutaj w 1834 roku inwalidów wojennych.
W latach późniejszych dawna rezydencja biskupia stała się koszarami dla dwóch rot połeckiego pułku piechoty (do 1910 roku). Spowodowało to znaczącą dewastację pałacu i parku, pogłębioną jeszcze spaleniem go podczas I wojny światowej. W okresie międzywojennym w odbudowanym pałacu (1937 rok) mieściły się junackie hufce pracy. We wrześniu 1939 roku spaleniu uległa południowo – wschodnia oficyna pałacu.
Podczas II wojny światowej pałac zajmowali Niemcy. Po 1945 roku był on użytkowany kolejno przez: Wyższą Szkołę Gospodarstwa Wiejskiego, Dom Dziecka i Liceum Pedagogiczne.
W latach 1950-61 przeprowadzono generalną restaurację pałacu. Od 1967 roku dawna rezydencja biskupów kujawskich była siedzibą Zespołu Szkół Mechanizacji Rolnictwa w Wolborzu. Obecnie w pałacu funkcjonuje Zespół Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego.
W ostatnich latach staraniem dyrekcji szkoły, zespół poddano wielu zabiegom konserwatorskim i upiększającym. Przed frontem pałacu znajduje się pomnik czynu Grunwaldzkiego, odsłonięty w 1960 roku w 550 rocznicę wymarszu wojsk Władysława Jagiełły z Wolborza na bitwę grunwaldzką. 11 czerwca 2010 r. została umieszczona na nim nowa tablica upamiętniająca 600-lecie Bitwy pod Grunwaldem.
Przeczytaj także:
- Kolegiata wolborska, również w części dzieło Placidiego. Latem warto tu wstąpić na koncert organowy
