W oczyszczaniu ruin brał udział Michał Ojczyk, od 1960 roku czynny przewodnik turystyczny.
Pan Michał z niezwykłą pasją mówił o historii miasta i zamku oprowadzając mnie po ruinach. Na koniec wręczył mi certyfikat uzyskania tytułu rycerskiego Turystyki Unii Europejskiej.
W zamku są podziemia, a w jednym z pomieszczeń urządzono salę strachu. - By przyciągnąć zwiedzających - zdradził pan Ojczyk.
500 lat bez zamku
Zamek w Toruniu jest jednym z najstarszych zamków krzyżackich na ziemi chełmińskiej. Budowę rozpoczęto w poł. XIII w. na miejscu wcześniejszego grodu obronnego. W 2. poł. XIII w. w obrębie ceglano-kamiennych murów obwodowych wzniesiono zamek główny. W skrzydle południowym znajdowała się kaplica, refektarz i dormitorium - pomieszczenia używane przez braci zakonnych do wspólnej modlitwy, spożywania posiłków i spania. W skrzydle wschodnim umieszczono salę obrad - kapitularz. Na dziedzińcu przed końcem XIII w. postawiono wysoką ośmioboczną wieżę z lochem więziennym, dostępną tylko z wysokości muru, studnię oraz krużganki. Od wschodu nad strumieniem zbudowano połączone z głównym budynkiem „Gdanisko", wieżę służącą jako miejsce obrony i zamkową toaletę. Jako siedziba komtura zamek był umacniany i rozbudowywany przez cały czas swego istnienia. Na przylegającym podgrodziu wzniesiono szpital, młyn oraz budynki gospodarcze. 7 lutego 1454 r. mieszczanie toruńscy oblegli zamek, dając sygnał do zbrojnego powstania przeciw uciążliwym władcom na terenie całego państwa krzyżackiego. Zdobyty następnego dnia, na polecenie Rady Miejskiej został rozebrany, a na jego miejscu urządzono śmietnisko. Do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie części fosy zamkowej i murów oraz dolne partie zamku głównego.
Imponująca wieża
Ośmioboczna wieża na dziedzińcu zamkowym została wzniesiona około roku 1300. Zbudowana jest z cegły w wątku polskim (wątek - układ muru), wsparta na cokole z kamiennym gzymsem i o kamiennych narożach. Typowa dla zamków średniowiecznych (w tym i krzyżackich) jako „wieża ostatniej obrony”, do której chowano się, gdy nieprzyjaciel wdarł się w obręb murów. Oprócz funkcji obronnych pełniła rolę więzienia. Miała również wymowę symboliczną - podkreślała władzę Zakonu Krzyżackiego w Prusach.
Gdanisko
Dansker czyli spolszczone gdanisko to wieża o funkcjach sanitarno-obronnych, inaczej wieża ustępowa lub latryna. Toruńska położona była przy wschodnim skrzydle, nad rzeczką Bachą. Powstała prawdopodobnie na przełomie XIII i XIV wieku, choć wcześniej datowano ją na pierwszą połowę XIV stulecia. Gdanisko było charakterystycznym elementem architektonicznym zamków krzyżackich. Na zamku w Toruniu jest to wieża o podstawie kwadratu o wymiarach 10 x 10 metrów, do której prowadzi ganek z ceglanym zadaszeniem wsparty na potężnych arkadach o długości 24 metrów, wyprowadzony z naroża skrzydła wschodniego poza obwód murów.
Sala zebrań kapituły
Kapitularz mieścił się we wschodnim skrzydle zamku, na pierwszym piętrze. Jego powstanie datuje się na koniec XIII lub na początek XIV wieku. Jako sala zebrań kapituły, był reprezentacyjnym pomieszczeniem zamku. Zbierała się tu kapituła miejscowego konwentu (zakonnicy po złożonych ślubach), a także rada zwoływana przez komtura w sprawach administracyjnych, składająca się z urzędników podległej mu jednostki administracyjno-terytortalno-wojskowej zakonu, zwanej komturią. Komnatę kryło sklepienie krzyżowe-żebrowe o podziale dwunawowym, wsparte na służkach. Zdobiły ją ostrołukowe gotyckie okna, z profilowanymi ościeżami i ażurowymi maswerkami oraz ostrołukowa wnęka pod jednym z okien. Pod kapitularzem, na parterze, znajdowało się średniowieczne hypocaustum, czyli piec grzewczy, doprowadzający ciepłe powietrze do komnaty na górze.
Jadalnia zamkowa
Refektarz i dormitorium położone były w południowym skrzydle zamku, na pierwszym piętrze. Datuje się je na 2. połowę XIII wieku. Refektarz, czyli jadalnia zamkowa, mieścił się w środkowej części skrzydła południowego, obok kaplicy. Dormitorium, czyli sypialnia braci, usytuowane od strony zachodniej — leżało nad kuchnią. Południowe skrzydło zamku z pomieszczeniami codziennego użytku dla konwentu zakonnego wzniesiono najwcześniej, jako najbardziej potrzebne. Refektarz był pomieszczeniem spełniającym czasem także funkcje reprezentacyjne (zwłaszcza zanim wybudowano kapitularz). Posiadał sklepienie krzyżowo-żebrowe, podczas gdy dormitorium przykryto jedynie drewnianym stropem. Do pomieszczeń parteru prowadziło wejście od strony dziedzińca, a nieopodal, w grubości muru, znajdowały się schody prowadzące na piętro.
W artykule wykorzystałam informacje z tablic znajdujących się na terenie obiektu.
