W placówce obejrzeć można dawne sprzęty gospodarskie, wyposażenie chałup, przedmioty obrzędu religijnego i te związane z folklorem Księstwa Łowickiego. Przedmioty i sprzęty są własnoręcznie odrestaurowane przez kolekcjonera.
Imponująca jest kolekcja wydań „Chłopów” (ponad 100), w tym także w języku niemieckim. Jak zapewnił mnie pan Zbigniew - „Chłopi” była obowiązkową lekturą żołnierzy niemieckich, którzy w ten sposób mieli poznać obyczaje i życie na polskiej wsi.
W galerii są także: kolekcja widokówek okolicznych miejscowości prezentujących folklor łowicki, zbiory filatelistyczne, wycinanki pochodzące od twórczyń z całego regionu łowickiego, pająki (zrobione przez żonę właściciela - Marię). Jest także antykwariat, w którym można nabyć wiele ciekawych regionalnych pamiątek (lub się nimi wymienić).
Zbiory prezentowane są w 7. izbach, w spichrzu z 1886 r., w wozowni i w plenerze.
Galeria czynna jest od kwietnia do października.
Strój i tkanina
W sztuce ludowej regionu łowickiego, do którego zaliczane są Lipce Reymontowskie, najbardziej wyodrębnia się strój i tkanina. Wiejskie kobiety były doskonałymi tkaczkami. Strój szyty z samodziałów lniano - wełnianych, tkanych ręcznie na warsztatach tkackich odznacza się dużymi walorami artystycznymi. Główną cechą charakterystyczną tkaniny łowickiej są różnokolorowe pasy, których kompozycja i kolorystyka zmieniały się na przestrzeni lat. Do końca XIX w. dominował kolor czerwony, który poprzez pomarańczowy na początku XX w. i żółty w latach 20., przechodził następnie w barwy zielone i niebieskie. Wszystkie barwy stosowano w kilkunastu odcieniach. Kolejnym modyfikacjom ulegała także szerokość pasów. Zmiany zachodziły zarówno w stroju kobiecym jak i męskim.
Odświętny strój kobiecy składał się z kiecki wełnianej w pasy, której góra (stanik) uszyta była najczęściej z czarnego aksamitu, bogato zdobiona wielobarwnym haftem o motywach roślinnych.
Całość uzupełniała biała, haftowana koszula, chustka ręcznie haftowana, jedwabnica lub fabrycznie wykonana szalinówka. Spódnica przepasana była wełnianym fartuchem, którego brzegi obszywano czarną aksamitną taśmą, haftowaną w kolorowe kwiaty. Stroju dopełniały czarne, sznurowane trzewiki.
Odświętny strój męski składał się z wełnianych pasiastych spodni, czarnego lejbika, białej sukmany z wełny samodziałowej, białej lnianej koszuli i samodziałowego pasa. Dopełnieniem stroju był czarny kapelusz z barwnym otokiem i czarne buty z cholewami.
Tradycyjne wnętrze izby lipieckiej
Najważniejszym pomieszczeniem w domu była izba, która spełniała wiele funkcji. W wyposażeniu jej wnętrza najistotniejsze miejsce zajmował, usytuowany przy ścianie na wprost drzwi tzw. "święty kącik". Tworzył go, ustawiony na stole, ozdobiony kwiatami ołtarzyk składający się z krucyfiksu, lichtarzy, figurek świętych i aniołków. Nad ołtarzykiem wieszano obrazy o treści religijnej.
Izba, ze względu na spełniane funkcje, miała stały zestaw mebli. Były to meble i sprzęty służące do przygotowywania i spożywania posiłków oraz meble schówkowe, jak: kredensy, półeczki, kufry, skrzynie i szafy, które oprócz wartości użytkowej miały często charakter ozdobny. Jeszcze inne meble, jak: łóżka, kołyski, ławki, krzesła, służyły do spania i wypoczynku.
Walorów estetycznych nadawały izbie elementy dekoracyjne. Stanowiły je przede wszystkim wspomniane już przedmioty kultu ozdobione kwiatkami z kolorowej bibuły, wiankami, palmami. Ozdobami o charakterze sezonowym, wykonywanymi zimą i wiosną, były pająki i wycinanki. Charakter ozdobny miały również tkaniny użytkowe, jak samodziałowe chodniki, nakrycia na łóżka, haftowane prześcieradła, poduszki, jaśki oraz obrusy i serwetki. Wiele z nich wykonywano we własnym zakresie.
Kultura ludowa Lipiec
Kultura ludowa Lipiec związana jest z regionem łowickim. Zarówno wieś, jak i gmina leżą na obszarze byłego Księstwa Łowickiego. Łowickie charakteryzuje się niezwykłym bogactwem i oryginalnością form kultury ludowej. Z wielu tradycyjnych dziedzin życia wsi dziś zachowały się nieliczne jego przejawy. Spowodowały to ogromne przeobrażenia społeczno - gospodarcze, głównie urbanizacja. Mimo tych zmian, ludność Lipiec kultywuje nadal dawne tradycje i przywiązuje ogromną wagę do zachowania starych zwyczajów i obyczajów ludowych. Dużą rolę w utrwalaniu lokalnych tradycji odgrywa działający w Lipcach od 1932 r. Amatorski Zespół Regionalny im. Wł. St. Reymonta prezentujący bogaty i barwny miejscowy folklor.
Zachowało się również wiele zabytków kultury materialnej: stroje, tkaniny, narzędzia rolnicze i rękodzielnicze, sprzęty gospodarstwa domowego oraz elementy wyposażenia wnętrza.
W artykule wykorzystałam teksty z tablic informacyjnych w Muzeum Regionalnym im. Władysława St. Reymonta.
Przeczytaj także:
- Muzeum Reymonta w dawnej manufakturze włókienniczej rodziny Winklów
- Muzeum Czynu Zbrojnego w Lipcach Reymontowskich
-Tradycyjne pierogi oraz szarlotka w „Karczmie u Boryny” w Lipcach Reymontowskich
