Koronka koniakowska to technika ręcznego szydełkowania serwet z nici, tzw. kordonku (kupowanego w Turcji!). Ten rodzaj koronki nie powstaje w żadnym innym regionie Polski ani na świecie. Oprócz serwet powstają tu również kołnierze, rękawiczki, bluzki i sukienki, a także koniakowskie stringi. Jednak głównie szydełkuje się serwetki, składające się z motywów roślinnych, czyli kwiatów szydełkowanych. Każdy element (powstały z podstawowych splotów: łańcuszka, półsłupków i słupków) powstaje osobno, a następnie układany jest koliście i łączony szydełkiem od najmniejszego do coraz większego tworząc całość.
W 2017 r. tradycja tworzenia koronek koniakowskich została zgłoszona na listę Niematerialnego Dziedzictwa Narodowego UNESCO. Koniakowskie koronki otrzymali m.in. papież Jan XXIII, Paweł VI, Jan Paweł II, prezydent USA J. Kennedy, generał de Gaulle'a, czy królowa angielska Elżbieta II. W swoich kolekcjach mody koronkę koniakowską wkomponował Dior oraz Arkadius, a takie gwiazdy muzyki pop jak Beyonce i Brytney Spears, które zamówiły specjalne kreacje.
Rekordowa koronka
Największa Koronka Koniakowska Świata zgłoszona do Księgi Rekordów Guinnessa ma 5 metrów średnicy, składa się z ponad 8 tysięcy elementów układających się w 20 rzędów. Do jej powstania 5 koronczarek w ciągu 5 miesięcy zużyło 50 km nici, tzw. kremowego kordonku.
Gigantyczna serweta powstawała w ciągu pięciu miesięcy (od kwietnia do sierpnia 2013 roku), w domu koronczarki Marty Haratyk, która tworzyła ją wspólnie z córkami Danutą Krasowską, Renatą Krasowską, Mariolą Legierską oraz przyjaciółką Urszulą Rybką. Panie wykonały ją ręcznie, szydełkiem bez żadnego szablonu ani wzoru, wykorzystując tylko i wyłącznie swoją wyobraźnię i umiejętności artystyczne.
Na zdjęciu od lewej od góry: Renata Krasowska, Mariola Legierska, Danuta Legierska, Marta Haratyk, Urszula Rybka.
Inicjatorką i pomysłodawczynią bicia rekordu była Lucyna Ligocka - Kohut z Gminnego Ośrodka Kultury w Istebnej, która dodatkowo pozyskała środki finansowe na realizację tego przedsięwzięcia z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
„Różia”, „rózićka”
Tak właśnie w lokalnej gwarze mówi się na koronkowe serwety. Gigantyczna „różia”, po raz pierwszy została zaprezentowana publicznie 18 sierpnia 2013 roku w ramach Dni Koronki Koniakowskiej, a od 19-22 września 2013 uczestniczyła w 17 Międzynarodowym Festiwalu Koronek w Lepoglawie w Chorwacji. W 2015 r. odwiedziła stolice Grupy Wyszehradzkiej, czyli Warszawę (Państwowe Muzeum Etnograficzne), Pragę (Infocentrum w dzielnicy Žižkov), Budapeszt (Młodzieżowy Dom Kultury w Ujpeszcie) i Bratysławę (Instytut Polski) w ramach projektu „Koronkowy Wyszehrad”.
Co roku w sierpniu serwetę można podziwiać na Dniach Koronki Koniakowskiej w Koniakowie. A na co dzień w Gminnym Ośrodku Kultury w Istebnej (budynek dawnej Szkoły Ludowej z 1883 roku – obok kościoła pw. Dobrego Pasterza).
W pobliżu warto zobaczyć:
- Izbę Pamięci Jerzego Kukuczki
- Galerię „Chata na Szańcach” w Koniakowie
- Centrum Pasterskie w Koniakowie
W pobliżu można zjeść w:
- Karczmie Kopyrtołka w Koniakowie
W artykule wykorzystałam tekst z tablicy informacyjnej.
