Kościół został zbudowany w latach 1719-1749, w stylu barokowym. Zajął miejsce dawnej, drewnianej świątyni fundowanej przez Mikołaja Hieronima Sieniawskiego. Około 1754 do kościoła dobudowano klasztor dominikański. W 1777 kościół spalił się. Do pożaru doszło na pogrzebie austriackiego żołnierza, gdy oddział wojskowy dał pożegnalną salwę, jeden z nabojów trafił w dach, od którego spłonęła cała świątynia. Kościół odbudowano. W 1778 Austriacy skasowali klasztor, a zakonników przenieśli do Jarosławia. Podczas I wojny światowej zniszczeniu uległy dach i wnętrze kościoła parafialnego. Remont zakończył się w 1923 roku.
W 1952 r. wybudowany został ołtarz główny, a kilka lat później ołtarze boczne. Polichromia pochodzi z roku 1954. Trudno uwierzyć, że w czasach stalinowskich udało się miejscowej ludności zbudować tak okazały ołtarz. - I wielu turystów ma takie wątpliwości - zapewnił proboszcz.
- Jak tutejsza społeczność się na coś uprze, to nic jej nie przeszkodzi w realizacji celu. Poszczególne elementy ołtarza były wykonywane u miejscowych rolników, a w nocy zwożone i montowane. Kobiety były gotowe same blokować ewentualną akcję milicji czy bezpieki - wyjaśnił.
Grobowiec rodziny Czartoryskich
Podczas zwiedzania krypty, na samym początku proboszcz powiedział z żalem: Muszę państwu przekazać smutną informację. Nikt z Czartoryskich nie dba o kryptę, nie interesuje się jej losami.
Jak zapewnił, obecny wygląd krypta zawdzięcza remontowi przeprowadzonemu za rosyjskie fundusze. W 2002 roku grupa dyplomatów rosyjskich, będąca z wizytą w Sieniawie, odwiedziła miejsce spoczynku księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, rosyjskiego ministra spraw zagranicznych w latach 1804 – 1806. I wówczas zapadła decyzja o pomocy. Nie tylko wyremontowano kryptę, ale teren wokół kościoła (ścięto stare drzewa, wykonano chodniki oraz posadzono trawę z rolki).
Wejście do krypty znajduje się na zewnątrz, z południowej strony świątyni, marmurowe schody prowadzą w głąb podziemia. W przedsionku krypty została umieszczona tablica przedstawiająca drzewo genealogiczne rodu. Na drugiej tablicy jest wykaz osób spoczywających w krypcie.
Pomieszczenie krypty jest białe, bez żadnych zdobień i posiada łukowe sklepienie, natomiast podłoga jest z piaskowca. Na głównej osi, w północnej części mieści się skromny, drewniany ołtarz z końca XIX wieku zwieńczony okazałym krzyżem. Po obu stronach pomieszczenia rozmieszczone są dwa rzędy trumien, ustawionych na solidnych dębowych postumentach. W krypcie znajdują się 22 trumny.
Założycielem familijnej nekropolii był książę Władysław Czartoryski w drugiej połowie XIX wieku, który sprowadził tu prochy swoich przodków.
Wśród spoczywających w krypcie członków wielkiego rodu znajdują się osoby znane i zasłużone, które odegrały znaczącą rolę w dziejach naszej ojczyzny i nie tylko.
Znajduje się tutaj m.in. trumna:
- Izabeli z Flemingów Czartoryskiej (1746 – 1835), żony Adama Czartoryskiego, zasłużonej dla polskiej kultury, która była założycielką słynnej kolekcji dzieł sztuki w Puławach;
- Adama Jerzego Czartoryskiego (1770 – 1861), syna Adama i Izabeli Czartoryskich, polityka, ministra spraw zagranicznych Rosji na dworze cara Aleksandra I; prezesa Rządu Narodowego w czasie powstania listopadowego, a następnie przywódcy Wielkiej Emigracji Hotelu Lambert w Paryżu;
- Anny Marii Wirtemberskiej (1764 – 1854), córki Adama i Izabeli Czartoryskich, znanej swego czasu pisarki romantycznych powieści.
Warto także wspomnieć, że w sieniawskiej krypcie spoczywały przez 75 lat doczesne szczątki salezjanina Augusta Czartoryskiego. W roku 1968 trumnę wywieziono do kościoła Salezjanów w Przemyślu.
Ostatniego pochówku w krypcie dokonano w latach 90. XX w. W podziemiach spoczęły wówczas przywiezione z Genewy prochy Elżbiety z Czartoryskich Zamoyskiej oraz Adama Ludwika, który poległ w powstaniu warszawskim, mając 21 lat.
W pobliżu warto zobaczyć:
- Jarosławski ratusz z zabytkowym zegarem na wieży
- Muzeum w renesansowej kamienicy Orsettich
- Cerkiew i „Myłoserdia Dweri”
- Najstarszy kościół jezuicki w Polsce
- Podziemną Trasę Turystyczną im. prof. Feliksa Zalewskiego oraz Podziemne Przejście Turystyczne
- Dawny zespół kościelno-klasztorny Panien Benedyktynek
W pobliżu można zjeść w:
- Restauracji w Oficynie Dworskiej sieniawskiego pałacu
W artykule wykorzystałam tekst ze strony parafii – o krypcie.
