Drugi raz – w trochę skromniejszej wersji – salę tortur obejrzałam nie tak dawno w Skarbczyku, który jest częścią zespołu zamku królewskiego w Szydłowie.
Skarbczyk to budowla powstała z wyniku przebudowania dwóch baszt obronnych. Obecnie znajduje się w nim muzeum i biblioteka. Czynne są też wystawy: archeologiczna, geologiczna, malarstwa Mariana Czapli, rzeźbiarza Antoniego Adamskiego, a w podziemiu właśnie sala tortur.
W skład zespołu wchodzą jeszcze: Sala Rycerska, piwnice Domu Kazimierzowskiego, dziedziniec zamkowy obwiedziony murami obronnymi i oporowym.
Z kart historii
Zamek królewski w Szydłowie został wzniesiony w XIV wieku za czasów Kazimierza Wielkiego i Ludwika Węgierskiego. Wcześniej w Szydłowie istniał dwór książęcy. Główny budynek zamku w południowo-zachodnim narożniku murów przylega do obwarowań miejskich czołową zachodnią ścianą. We wschodniej partii murów usytuowany jest budynek bramy wjazdowej. W zachodniej części dziedzińca zamkowego znajduje się Skarbczyk.
Główny budynek zamkowy zbudowano w stylu gotyckim z elementami wczesnorenesansowymi. Był to dwukondygnacyjny budynek na rzucie prostokąta z kwadratowym ryzalitem od południa, w którym mieściła się kaplica zamkowa. Wewnątrz znajdowały się pomieszczenia na dwóch kondygnacjach o drewnianych stropach. Górną kondygnację od strony murów nazwano Salą Rycerską.
Jak podaje opis z 1533 r. obok zamku znajdował się sad, trzy sadzawki i łąka. Była tu także gorzelnia i łaźnia miejska. W głównej części zamku mieściła się sala z czterema oszklonymi oknami, dwa stoły i ławy oraz kominek. Stąd prowadziło wejście do pokoi starosty, notariusza i innych służebnych.
Przy zamku znajdowały się dwie stajnie, z których jedna mogła pomieścić do 30 koni, druga do 14. W kuchni obok domu znajdowały się pomieszczenia dla służby kuchennej. Istniał także spichlerz.
Czasy świetności zamku i jego największego prestiżu przypadają na wieki XIV-XVI, o czym świadczą częste pobyty na zamku królów Polski: w latach 1341-1369 odnotowano sześć pobytów Kazimierza Wielkiego. Jeszcze częstszym gościem na zamku szydłowskim bywał Władysław Jagiełło, bowiem w latach 1386-1431 przebywał on w Szydłowie aż siedemnaście razy. Ponadto z rozkazu pierwszego Jagiellona na tronie polskim, w latach 1394-1395, na zamku w Szydłowie przebywał w honorowej niewoli brat Jagiełły, książę litewski Świdrygiełło. Również za panowania Zygmunta III odnowiony i przyozdobiony zamek służył na czas pobytu monarchy w Szydłowie jako mieszkanie królewskie.
W 1723 roku zamek odbudował po siedemnastowiecznych zniszczeniach Józef Załuski, o czym dowiadujemy się z tablicy umieszczonej na budynku Bramy Zamkowej. Ostatecznemu zniszczeniu zamek uległ podczas przemarszu wojsk napoleońskich. W XIX w. zamek przebudowano na stajnię i wozownię, w związku z czym usunięto dwa portale o gotyckim profilowaniu. Trzy takie same portale przetrwały do dziś. W 1946 r. zrekonstruowano górne fragmenty i zabezpieczono budowlę nadając całości charakter trwałej ruiny.
Przeczytaj także:
- Szydłów (Świętokrzyskie) - polskie Carcassonne oraz stolica śliwki
- Synagoga o charakterze obronnym w Szydłowie
W pobliżu warto zobaczyć:
- Pustelnię Złotego Lasu koło Rytwian
- Centrum Kulturowo-Archeologiczne (CK-A) w Nowej Słupi
